Wzdęcia brzucha - poznaj przyczynę i sposoby leczenia wzdęć

Wzdęcia to problem, który dotyka wielu osób. Wynika z gromadzenie się nadmiaru gazów w przewodzie pokarmowym, z którymi organizm nie jest w stanie sobie poradzić. Chociaż dolegliwość jest dość kłopotliwa, to jednak w większości przypadków można się jej skutecznie pozbyć, stosując sprawdzone, domowe sposoby.

Co to są wzdęcia brzucha?

Wzdęcia to dość subiektywne uczucie, które bywa trudne do jednoznacznego zdefiniowania. U różnych osób mogą ujawniać się z odmiennym natężeniem i częstotliwością. Nieprzyjemne uczucie wzdęcia pojawia się wówczas, gdy jelita wypełniają się nadmierną ilością gazów (metan, wodór, dwutlenek węgla) w wyniku procesów trawiennych, połykania powietrza podczas przeżuwania pokarmów i dyfuzji krwi. Pod wpływem tego zjawiska ujawnia się nie tylko nieprzyjemne wrażenie rozpierania, a nawet bólu, ale także powiększenie obwodu brzucha.

Warto przy tym pamiętać, że u osób z tendencją do wzdęć dyskomfort pojawia się nawet pod wpływem prawidłowej objętości gazów w jelitach, która u osób zdrowych nie powoduje żadnych objawów. Jest to związane z zaburzeniem czucia trzewnego i motoryki jelit.

Wzdęcia najczęściej występują bezpośrednio po spożytym posiłku, a dolegliwości powinny ustąpić stosunkowo szybko. Zwykle następnego dnia dyskomfort zupełnie mija, a brzuch odzyskuje dawną objętość. Wzdęcia nie wpływają również na zwiększenie masy ciała. Jeśli okazuje się, że objawy charakterystyczne dla wzdęć utrzymują się przez dłuższy czas, warto wziąć pod uwagę również inne przyczyny ujawniających się dolegliwości. W niektórych przypadkach dla pełnej diagnozy lekarz może zlecić wykonanie badania ultrasonograficznego jamy brzusznej.

Z czym można pomylić wzdęcia brzucha?

• Przyrost masy ciała.
• Wodobrzusze, często  w przebiegu marskości wątroby lub nowotworów.
• Powiększona objętość narządów wewnętrznych jamy brzusznej (np. wątroby, śledziony, nerki) lub pojawienie się guzów lub dużych torbieli.
• Zbliżająca się miesiączka. U wielu kobiet wzdęty brzuch sygnalizuje zbliżającą się miesiączkę.
• Ciąża. Wzdęty brzuch i wrażenie pełności mogą być jednymi z wielu objawów ciąży, którym najczęściej towarzyszą lekkie skurcze macicy. Symptomy te u wielu kobiet występują z podobnym nasileniem jak w przypadku zbliżającej się miesiączki.

Przyczyny wzdęcia brzucha

Przyczyn wzdęć brzucha jest wiele. W większości przypadków są one związane z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi czy jedzeniem w pośpiechu i stresie, ale niekiedy mogą sygnalizować poważniejsze problemy, z którymi boryka się organizm.

• Połykanie powietrza lub niekontrolowane zasysanie powietrza ustami podczas spożywania posiłków.
• Powstawanie gazów podczas procesów rozkładu węglowodanów przez bakterie jelitowe.
• Nadprodukcja gazów w jelitach wynikająca z nadmiernej fermentacji i zwolnionego przemieszczania się mas kałowych.
• Spożywanie napojów z zawartością dwutlenku węgla.
• Problemy z wydalaniem gazów, np. z powodu niedrożności jelit.
• Zaburzenia procesów trawiennych w przebiegu chorób wątroby, trzustki, dróg żółciowych, jelita grubego.
• Upośledzona eliminacja gazów, np. w przypadku nadciśnienia wrotnego. Niewłaściwa resorpcja gazów w jelitach w wyniku porażenia ich czynności.
• Choroby ośrodkowego układu nerwowego, rozlane zapalenie otrzewnej.
• Skutek zabiegu operacyjnego wykonanego w obrębie jamy brzusznej.

Dolegliwości wywołane wzdęciami brzucha

Wzdęcia powodują szereg nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak m.in.:

• uczucie rozpierania i pełności w jamie brzusznej
•  odgłod opukowy bębenkowy nad jamą brzuszną (objaw stwierdzany najczęściej przez lekarza)
• nadmierne wydalanie gazów
• ucisk w lewym lub prawym podżebrzu spowodowany nagromadzonym powietrzem

Objawy wzdęć brzucha

Do najważniejszych objawów wzdęć zaliczamy:

• uczucie rozdęcia, napompowanego brzucha, wrażenie rozpierania od środka
• częste, nadmierne oddawanie gazów
• napadowe skurcze jelit
• uciskowy ból w obrębie brzucha
• niekiedy również głośne przelewanie się w jamie brzusznej i inne odgłosy dochodzące z  wnetrza  brzucha

Wzdęcia - diagnostyka różnicowa i rozpoznanie

Pierwszym etapem rozpoznania wzdęć jest szczegółowy wywiad z pacjentem, na podstawie którego lekarz analizuje wszystkie objawy i dolegliwości. Specjalista zbiera również informacje dotyczące rodziny pacjenta, nawyków żywieniowych, stosowanych leków itd. Dla pełnej diagnozy niezbędne może okazać się badanie fizykalne, , a niekiedy również szereg badań dodatkowych, takich jak m.in.:

• USG brzucha
• RTG przeglądowe jamy brzusznej
• gastroskopia i kolonoskopia (wykonywane najczęściej w przypadku diagnostyki zmiany złośliwej żołądka i jelita grubego oraz przewlekłych chorób zapalnych jelita grubego)
• test wydechowy (w celu oceny rozkładu laktozy)
• badanie czynności zewnątrzwydzielniczej trzustki
• badanie mikrobiologiczne stolca
• badanie stolca na krew utajoną

Diagnostyka różnicowa wykonywana jest w przypadku podejrzenia chorób o podobnych objawach do wzdęć. Zaliczamy do nich m.in. schorzenia pęcherzyka żółciowego, jelita grubego, nerek, wątroby, śledziony.

Przewlekłe wzdęcia brzuchu - co musisz o nich wiedzieć?

Przewlekłe wzdęcia można podzielić na żołądkowe i jelitowe. Podziału tego dokonujemy na podstawie miejsca zalegania gazów. Mogą ujawniać się przez długi czas, chociaż z różnym natężeniem. Ich występowanie w dużej mierze zależy od stylu życia i nawyków żywieniowych pacjenta. Jeśli wzdęcia przyczyniają się do długotrwałego znacznego  dyskomfortu, zwłaszcza w sytuacji, gdy dochodzi do trudności w wydalaniu kału i oddawaniu gazów, niezbędne jest skontaktowanie się z lekarzem, który oceni stan pacjenta i zarekomenduje stosowne leczenie.

Opisane wyżej przyczyny wzdęć przewlekłych znacznie różnią się od stanu ostrego. Wzdęcia ostre mają podłoże mechaniczne (trudności pasażu przewodu pokarmowego spowodowane guzem, uwięźnięciem przepukliny, zwężeniem pozapalnym jelita) lub porażenne, wywołane przez toksyny (m.in. bakterie). W tym przypadku pacjent powinien szybko zgłosić się po pomoc do lekarza, ponieważ stan ostry może stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia.

Leczenie wzdęć brzucha

Terapia wzdęć zwykle opiera się na leczeniu objawowym i przyczynowym. Leczenie przyczynowe uzależnione jest od przyczyny dolegliwości, a poprzedza je szereg szczegółowych badań wykonanych przez lekarza. W wyjątkowych przypadkach może zajść konieczność stosowania antybiotykoterapii (wraz z odpowiednimi lekami osłonowymi).

Bardzo dużą rolę odgrywa prawidłowo skomponowana dieta, opierająca się na produktach, które nie powodują u pacjenta wzdęć. Co więcej, ważna jest również zmiana sposobu jedzenia posiłków, które powinny być spożywane powoli i spokojnie, w  małych  porcjach .

 Terapia wzdęć  może  obejmowac leki działające objawowo i zmniejszające dolegliwości wzdęć. W przypadku silnego uczucia bólu lekarz może zalecić stosowanie leków rozkurczających (tego typu preparatów nie można stosować długotrwale).

Sposoby na wzdęcia brzucha

• Zaufaj naturalnej sile ziół. Zioła to naturalny, skuteczny i bezpieczny sposób na wzdęcia. Przykładowo, napary z kopru włoskiego, mięty pieprzowej lub bazylii doskonale redukują nieprzyjemne dolegliwości rozpierania w brzuchu. Doskonałe rezultaty można osiągnąć, żując świeże liście mięty lub plasterki imbiru bezpośrednio po posiłku.
• Ziołowe olejki eteryczne. Olejki eteryczne mogą być stosowane wewnętrznie, ale także zewnętrznie do delikatnych masażu wzdętego brzucha. Olejek goździkowy, cynamonowy i z mięty pieprzowej wykazują właściwości rozkurczowe, zmniejszają uczucie pełności, sprzyjają prawidłowej perystaltyce jelit. Olejki te znajdziesz w składzie leku Amol.
• Ruch wpływa korzystnie na przemianę materię i procesy trawienne. Przeciwdziała wzdęciom, zaparciom i ułatwia prawidłowe odprowadzanie powietrza z jelit. Nawet krótki, półgodzinny spacer po obiedzie może rozwiązać problem nawracającego dyskomfortu.

Kiedy należy udać się do lekarza?

Wzdęcia to dolegliwość dość powszechna i w większości przypadków nie powoduje żadnych poważnych konsekwencji dla zdrowia poza nieprzyjemnym uczuciem dyskomfortu. Niemniej jednak należy pamiętać, że w przypadku niektórych pacjentów mogą sygnalizować o innych zaburzeniach w organizmie, które wymagają konsultacji z lekarzem i wykonania szczegółowych badań diagnostycznych.

Decyzja o wizycie u specjalisty powinna zostać podjęta w przypadku, gdy nie znamy jednoznacznej przyczyny wzdęć (np. stan przedmiesiączkowy), dolegliwości utrzymują się przez długi czas i stale się nasilają pomimo stosowania odpowiedniej diety i aktywnego trybu życia.