Uporczywa suchość w ustach i gardle, której często towarzyszą chrypka i nieprzyjemne drapanie, to bardzo częsta dolegliwość. Może być spowodowana różnymi przyczynami, m.in. infekcjami górnych dróg oddechowych. Na szczęście istnieją skuteczne metody, w tym proste, domowe sposoby, na wyeliminowanie lub złagodzenie przykrej suchości w gardle.
Problem suchości w gardle dotyka zarówno osoby dorosłe, jak i dzieci. Powoduje dyskomfort podczas jedzenia czy mówienia. Niekiedy pojawia się incydentalnie i mija samoistnie, w poważniejszych sytuacjach może stanowić długotrwałą dolegliwość, która powinna być odpowiednio leczona w celu wyeliminowania poważniejszych konsekwencji.
W tym artykule poznasz najczęstsze przyczyny suchości jamy ustnej i gardła oraz skuteczne domowe sposoby na nawilżenie gardła.
Suchość w gardle - przyczyny
Suchość w gardle lub łaskotanie może być spowodowana różnymi czynnikami. Najczęściej ujawnia się podczas infekcji górnych dróg oddechowychwywołanych wirusami (np. przeziębienie). Pojawia się również w przypadku wysuszenia śluzówek dróg oddechowych.
Może wynikać z problemów z produkcją odpowiedniej ilości śliny. Brak śliny bywa niekiedy skutkiem ubocznym spożywanych leków, głównie antyhistaminowych, antyalergicznych, obniżających ciśnienie krwi, antydepresantów, leków na serce.
Na suchość w ustach niejednokrotnie skarżą się osoby, które często mówią lub śpiewają. To dolegliwość niejednokrotnie towarzysząca nauczycielom, lektorom, śpiewakom, przewodnikom turystycznym czy aktorom. Do przyczyn suchości jamy ustnej i gardła zaliczamy również alergie, palenie tytoniu, zanieczyszczenie powietrza czy długotrwałe przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach. Jest to też jeden z objawów odwodnienia.
Chrypka i suchość w gardle
Kiedy oprócz suchości w gardle pojawia się również chrypka, zwykle wiąże się to z infekcją górnych dróg oddechowych, np. zapaleniem gardła, krtani lub tchawicy. Krótkotrwałe niedogodności można skutecznie zwalczać domowymi sposobami. Długotrwale utrzymujący się stan dyskomfortu wymaga konsultacji ze specjalistą.
Suchość w gardle i chrypka mogą pojawiać się również w przypadku innych stanów chorobowych. Zaliczamy do nich m.in. refluks żołądkowo-przełykowy, choroby mięśni, guzy uciskające na krtań (łagodne i złośliwe) itp.
Jeśli dolegliwości są stosunkowo łagodne i nie sygnalizują poważniejszych chorób, można je skutecznie zwalczać np. dostępnymi bez recepty pastylkami do ssania.
Suchość w gardle w ciąży
Suchość w gardle i ustach może pojawić się również u kobiet w ciąży. Niektóre kobiety uważają wręcz, że jest to jeden z pierwszych objawów wskazujących na ciążę. Jeśli suchości w gardle towarzyszy metaliczny posmak, zwykle jest to oznaka zgagi, często doskwierającej ciężarnym. Zgaga, a nawet refluks żołądkowy, powodowane są przez zmiany hormonalne następujące w organizmie kobiety.
Suchość jamy ustnej może pojawiać się wraz z bólem gardła, typowym dla infekcji górnych dróg oddechowych. Łagodne symptomu można zwalczyć bezpiecznymi, domowymi sposobami. Jeżeli jednak nie mijają przez około dwa tygodnie, najlepiej skonsultować się z lekarzem.
Należy jednak pamiętać, że suchość w ustach i gardle oraz ciągłe uczucie pragnienia może być symptomem dość poważnej choroby, jaką jest cukrzyca ciążowa. Jeśli zatem dolegliwości utrzymują się przez dłuższy czas, warto prewencyjnie umówić się na wizytę u specjalisty, który rozwieje wszelkie wątpliwości.
Drapanie w gardle i łaskotanie
Suchość w ustach i gardle bardzo często idzie w parze z uporczywym drapaniem i łaskotaniem. Drapanie w gardle może stanowić konsekwencję długotrwałego uczucia suchości, a jednocześnie mieć podłoże infekcyjne lub alergiczne. Niekiedy sygnalizuje podrażnienie błony śluzowej gardła lub zakażenia pasożytniczego.
U wielu pacjentów ujawniają się wszystkie trzy dolegliwości na raz, czyli suchość w jamie ustnej i gardle, chrypka oraz drapanie i łaskotanie. W niektórych przypadkach dodatkowo pojawia się mocny, uporczywy kaszel (najczęściej suchy).
Aby doraźnie poradzić sobie z tym problemem, można sięgnąć po specjalne tabletki do ssania o działaniu nawilżającym i łagodzącym, np. tymiankowe. W aptece znajdziemy również szereg syropów, pastylek, aerozoli czy płukanek do gardła. W przypadku dzieci warto sięgnąć po specjalne lizaki.
Jeśli suchości w ustach oraz drapaniu w gardle towarzyszą dolegliwości takie jak gorączka, osłabienie, czy ból gardła i nie ustępują mimo leczenia objawowego, należy skonsultować się z lekarzem. Mogą to być symptomy infekcji bakteryjnej, która wymaga leczenia antybiotykowego.
Suchość w ustach w nocy
Suchość w gardle i jamie ustnej może objawiać się nawet w nocy podczas snu. Spowodowana jest wieloma różnymi czynnikami. Jednym z nich jest niski poziom wody w organizmie i zaburzony proces produkcji śliny ze ślinianek. W takich przypadkach niezbędne jest zwiększenie ilości wody wypijanej każdego dnia, szczególnie przed snem.
Uczucie suchości w jamie ustnej może pojawiać się również u osób, które śpią z otwartymi ustami lub w pomieszczeniach o niskim poziomie wilgotności powietrza. Pomocne może okazać się zastosowanie specjalnych nawilżaczy powietrza.
Suchość w gardle objawiająca się w nocy może również dotyczyć chorób m.in. opisanych powyżej infekcji, a także wszelkich schorzeń, które mają wpływ na gruczoły ślinowe, takie jak toczeń, cukrzyca czy powstawaniem złogów, czyli kamieni w przewodach gruczołów ślinowych.
Domowe sposoby na suchość w ustach i gardle
Jak i czym nawilżyć gardło? Suchość w gardle można zlikwidować lub nieco złagodzić stosując kilka sprawdzonych domowych sposobów. Warto jednak pamiętać, że te metody mogą być skuteczne tylko w przypadku łagodnych dolegliwości i powinny być stosowane tylko przez pewien czas. Jeśli będą utrzymywać się dłużej niż dwa tygodnie, należy skonsultować z lekarzem stan swojego organizmu.
Poniżej prezentujemy domowe sposoby i preparaty na suchość w gardle:
- Zioła
Zioła to naturalny i bezpieczny sposób na problemy z suchym gardłem, uczuciem drapania w gardle i chrypką. Oto kilka przykładów znanych ziół, które mogą uśmierzyć dolegliwości:
- mięta pieprzowa, porost islandzki, imbir: pobudzają wydzielanie śliny ze ślinianek, wspomagają nawilżenie gardła
- dziewanna: zwiększa wytwarzanie śluzu w drogach oddechowych, sprzyja nawilżeniu gardła
- korzeń prawoślazu, tymianek, werbena, aloes: działają kojąco na gardło, wykazują działanie przeciwzapalne i antyseptyczne
Z ziół można przygotowywać napary do płukania gardła, balsamy do nacierania, a także kojące i nawilżające herbatki ziołowe.
- Cebula
Syrop z cebuli, który każdy może samodzielnie przygotować w domu, to świetny sposób na problemy z gardłem. Preparaty z cebuli mają właściwości łagodzące oraz dezynfekujące. Wystarczy posiekaną cebulę zmieszać z dwiema łyżkami cukru i odczekać, aż wytworzy się cebulowy, gęsty sok (ponad godzinę). Pijąc łyżkę syropu 2-3 razy dziennie można w bezpieczny sposób złagodzić objawy suchości w gardle i ustach.
- Mleko, masło, miód
Mieszanka mleka, masła i miodu nie wszystkim smakuje, ale z całą pewnością może ulżyć w dolegliwościach z gardłem. Wystarczy podgrzać szklankę mleka, dodać 1 łyżkę masła i 1 łyżkę miodu. Całość mieszać aż do całkowitego rozpuszczenia. Uwaga! Po dodaniu składników należy uważać, aby mleko się nie zagotowało, ponieważ wówczas straci swoje właściwości. Miksturę najlepiej jest wypić przed snem.
- Siemię lniane
Dawniej siemię lniane stosowane było na różne dolegliwości. Warto i dziś po nie sięgnąć, aby skutecznie nawilżyć suche gardło. Napar z siemienia lnianego przygotowuje się w niezwykle łatwy sposób. Łyżkę nasion zalewamy szklanką wrzątku i tak przygotowaną miksturę odstawiamy pod przykryciem na 10 minut. Po tym czasie odcedzamy nasiona, które teraz całe pokryte są solidną warstwą śluzu. To właśnie ten śluz wykazuje właściwości łagodzące.
- Woda
Jeśli suchość w gardle i ustach spowodowana jest słabym nawodnieniem organizmu, wystarczy sięgnąć po zwykłą wodę, a także inne płyny, np. soki owocowe.
- Herbata z imbirem
Do ciepłej herbaty dodaj obrany i skruszony plasterek korzenia imbiru (1 łyżeczka). Następnie odczekaj 5 minut. Dla lepszych rezultatów możesz dodać miód.
- Herbata z miodem
- Sok z buraków
- Sok malinowy lub ciepła herbata z sokiem malinowym