Każdego roku, jesienią, przygotowujemy się na to, co pozornie nieuniknione – katar, kaszel, ból gardła, osłabienie. Na szczęście odpowiednia profilaktyka i działania, mające na celu podniesienie odporności organizmu, mogą skutecznie ochronić nas przed tą przykrą, sezonową dolegliwością. Dowiedz się czym leczyć przeziębienie i jak podnieść efektywność układu immunologicznego?
Jakie są typowe objawy przeziębienia?
Jak w porę rozpoznać objawy choroby i szybko rozpocząć leczenie przeziębienia? Do najczęstszych objawów przeziębienia należą:
- ból gardła (czasami chrypka),
- złe samopoczucie,
- ból głowy,
- katar,
- suchy kaszel,
- nieznacznie podwyższona temperatura ciała,
- kichanie.
Objawy przeziębienia występują zazwyczaj 1-2 dni od zakażenia. Po około 3-4 dniach mają największe nasilenie, a potem stopniowo ustępują (choć u niektórych osób jego objawy np. kaszel suchy utrzymują się nawet przez 2-3 tygodnie) [1].
Zanim zaczniesz zastanawiać się, co na przeziębienie
Chociaż nie ma stuprocentowej metody na uniknięcie zachorowania, ryzyko można znacznie zmniejszyć pamiętając o codziennej profilaktyce i dobrych nawykach, minimalizujących szansę infekcji.
Dbanie o codzienną dietę bogatą w witaminy
Witaminy, składniki mineralne, oraz wielonienasycone kwasy omega-3 wzmacniają odporność organizmu. Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko infekcji, zadbaj o regularne spożywanie produktów bogatych w:
- witaminę C (np. papryka, kalarepa, brokuł, owoce jagodowe, cytrusy, owoce dzikiej róży),
- witaminę A (np. żółte i czerwone warzywa oraz owoce),
- witaminę D (np. tłuste ryby morskie, produkty roślinne te zawierające witaminę D),
- witaminy z grupy B (np. pełnoziarniste produkty zbożowe, pestki i nasiona),
- cynk (np. nasiona roślin strączkowych, pełnoziarniste pieczywo, orzechy),
- żelazo (np. jajka, zielone warzywa liściaste),
- wielonienasycone kwasy omega-3 (np. tłuste ryby morskie, oleje roślinne) [2].
Dodatkowa suplementacja
W ramach profilaktyki i wspomagania leczenia przeziębienia możesz sięgnąć również po suplement diety. Szczególnie jeśli Twoja dieta nie zawiera wystarczających ilości składników o korzystnym wpływie na układ immunologiczny (np. ze względu na to, że wykluczasz mięso i ryby z jadłospisu).
W okresie jesienno-zimowym pomyśl nad suplementacją witaminy D. Jej głównym źródłem jest synteza skórna zachodząca pod wpływem słońca (dieta ma charakter uzupełniający). W związku z tym jesień i zima to pory roku, podczas których jesteś szczególnie narażona(y) na niedobór witaminy D [2].
W profilaktyce i leczeniu przeziębienia ważną rolę odgrywają również wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, które wykazują działanie przeciwzapalne i wspomagają układ odpornościowy. Pomóc może również przyjmowanie witaminy C i cynku. Są to składniki, które mają silne działanie antyoksydacyjne i wspomagają odporność.
Dbanie o odpowiedni ubiór dopasowany do warunków atmosferycznych.
Nie zawsze więcej znaczy lepiej. Zbyt gruby ubiór, nie dostosowany do warunków atmosferycznych może przyczynić się do przeziębienia. Nie należy dopuszczać do przegrzania ani wychłodzenia organizmu.
Regularna aktywność fizyczna.
Siedzący tryb życia „rozleniwia” układ odpornościowy. Jeśli chcesz zadbać o dobrą odporność, ćwicz przynajmniej 150 minut tygodniowo. Część ćwiczeń możesz wykonywać na świeżym powietrzu, aby dodatkowo zahartować organizm.
Przeznaczanie odpowiedniej ilości czasu na sen i wypoczynek.
Sen i wypoczynek, są bardzo ważne dla właściwej regeneracji organizmu. Niedobór snu ma niekorzystny wpływ na układ odpornościowy. W jednym z badań zaobserwowano, że u osób badanych, które spały mniej niż 7 godzin dziennie ryzyko zachorowania na przeziębienie wzrosło niemal 3-krotnie! [3]
Rezygnacja z alkoholu i papierosów, a także nadmiernej ilości kawy.
W ramach profilaktyki warto zrezygnować z używek (papierosów i alkoholu), a także nadmiernej ilości kawy. Jeśli szukasz sposobu na zwiększenie poziomu energii nie sięgaj po kolejną filiżankę kawy. Zadbaj o odpowiednią ilość snu, odpowiednio zbilansowaną dietę (o kaloryczności dostosowanej do Twoich potrzeb) oraz wypoczynek.
Hartowanie organizmu.
Naprzemienny zimny i ciepły prysznic pobudza krążenie krwi i poprawia tolerancję różnic temperatur. Jeszcze lepiej sprawdza się sauna.
Powyższe zabiegi łatwo można ująć w codziennej rutynie i skutecznie ustrzec się przed przymusowym pobytem w łóżku. W okresie wzmożonej zachorowalności warto dodatkowo włączyć naturalne sposoby na przeziębienie, o których pisaliśmy w poprzednim artykule. Herbata z miodem i imbirem czy syrop z miodem, cytryną i czosnkiem potrafią zdziałać cuda.
Nacieranie klatki piersiowej
W przypadku zachorowania na infekcję górnych dróg oddechowych warto skorzystać również z olejków eterycznych. Jak? Jednym z pomysłów jest przygotowanie domowej inhalacji parowej – wystarczy dodać wybrany olejek do miski z gorącą wodą, przykryć głowę ręcznikiem i nachylać się nad miską przez około 15 minut.
Olejki eteryczne warto użyć również do nacierania klatki piersiowej i pleców. W tym celu możesz sięgnąć po lek Amol®*. Zawarte w nim składniki skutecznie rozgrzewają ciało i pomagają w łagodzeniu objawów przeziębienia. Przy czym pamiętaj, że jest to sposób na przeziębienie, który może być wykorzystywany dopiero od 12. roku życia.
Co, jeśli szukasz sposobu na walkę z objawami przeziębienia u młodszego dziecka? Od 3. roku życia możesz zastosować AMOLowe plastry aromatyczne. Zawarte w nich olejki eteryczne (m.in. z mięty pieprzowej, lawendowy, goździkowy) udrażniają zatkany nos i poprawiają komfort oddychania. Do tego plastry są łatwe w użyciu, ponieważ wystarczy nakleić je na piżamę lub koszulkę (najlepiej na wysokości klatki piersiowej).
Jak wyleczyć przeziębienie?
Chociaż przeziębienie samo w sobie nie jest poważną chorobą, nie wolno go bagatelizować. Nieleczona infekcja może prowadzić do wielu komplikacji zdrowotnych m.in. do zapalenia zatok, oskrzeli czy płuc. Dlatego tak ważne jest podjęcie odpowiedniego leczenia już w momencie pojawienia się pierwszych objawów. Szybka reakcja powinna pozwolić Ci wyzdrowieć w ciągu kilku dni. Jeżeli choroba utrzymuje się powyżej 3 dni, należy pójść do lekarza rodzinnego w celu diagnostyki i dobrania odpowiedniego leczenia.
Leczenie powinno zależeć od obserwowanych objawów. Nie ma sensu niepotrzebnie faszerować się zestawem tabletek tylko dlatego, że wchodzą w skład „przeziębieniowego ABC”. Szczególnie ostrożnie należy podchodzić do leków z paracetamolem, aspiryną i ibuprofenem. Te trzy substancje mają zbliżone działanie i nie powinno się ich ze sobą mieszać, tym bardziej, iż niektóre leki przeciwgorączkowe zawierają już substancje łączone. Dodatkowym zagrożeniem jest fakt, iż leki te dostępne są bez recepty pod różnymi nazwami. Przyjmowanie garści tabletek, z których wszystkie w rzeczywistości zawierają tę samą substancję, może doprowadzić do przedawkowania. Dlatego najlepiej korzystać z jednego, wypróbowanego leku. Jeśli zastanawiasz się, jaki lek na przeziębienie wybrać, poniższe zestawienie powinno pomóc w decyzji.
- Paracetamol – lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, ale nie wykazuje działania przeciwzapalnego. Może być stosowany u dorosłych i u dzieci pod warunkiem dopasowania dawki do wieku. W aptekach występuje pod wieloma nazwami. Można go stosować do łagodzenia bólów mięśni, stawów, głowy, bólów menstruacyjnych, a także stanów gorączkowych.
- Aspiryna (kwas acetylosalicylowy) – to substancja z grupy NLPZ wykorzystywana podczas leczenia przeziębień. Wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, a także przeciwzakrzepowe. Rozrzedza krew, dlatego nie może być stosowana u osób z zaburzeniami krzepnięcia krwi i stosujących leki przeciwzakrzepowe. Aspirynę można podawać dorosłym i dzieciom powyżej 12 lat w celu obniżenia gorączki i zmniejszenia bólów głowy, stawów, mięśni i zębów.
- Ibuprofen – to jedna z bezpieczniejszych substancji, która może być podawana zarówno dorosłym, jak i dzieciom od 6. miesiąca pod warunkiem zastosowania odpowiedniej dawki. Ibuprofen występuje w różnych postaciach jako tabletki, syrop lub czopki ułatwiające aplikację małym dzieciom. Jeśli zastanawiasz się, jaki lek na przeziębienie wybrać poza paracetamolem, to właśnie ibuprofen będzie dobrą alternatywą. Działa szybko, nawet po 30 minutach od przyjęcia i utrzymuje efektywność przez 4-6 godzin. Polecany jest przy przeziębieniach, bólach głowy, bólach mięśni, a także bólach miesiączkowych.
Co na przeziębienie dla dziecka?
Należy pamiętać, że dla dzieci przeznaczone są specjalne leki z dostosowanymi dla nich dawkami. Ponadto w przypadku dzieci przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku, z którym wcześniej maluch nie miał kontaktu należy skonsultować się z lekarzem. Zanim jednak stosowanie leków będzie konieczne, warto wypróbować naturalne sposoby, na przykład bańki na przeziębienie, które mogą być stosowane u dzieci i dorosłych. Bańki, czyli terapia próżniowa, uruchamiają mechanizmy przyspieszające powrót do zdrowia. Terapię bańkami można uzupełnić nacieraniem skóry lekiem Amol®*. Jednak ze względu na zawartość alkoholu Amol można stosować dopiero u dzieci powyżej 12 lat.
Już wiesz, co stosować na przeziębienie u dzieci, problem pojawia się jednak gdy infekcja dotyka malucha. Na przeziębienie u niemowlaka nie stosuj żadnych leków na własną rękę. Każde leczenie powinno być ustalone przez lekarza rodzinnego, warto natomiast zaopatrzyć się w gruszkę do odsysania wydzieliny z nosa, sól fizjologiczną NaCl 0.9% do zakrapiania noska i maść ochronną na podrażnioną skórę.
Co na przeziębienie w ciąży?
W trakcie ciąży trzeba ograniczyć przyjmowanie leków do minimum. Jedynym lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym bezpiecznym do stosowania w ciąży jest paracetamol, ewentualnie ibuprofen, ale tylko! w 2. trymestrze po konsultacji z lekarzem, natomiast bezwzględnie należy unikać kwasu acetylosalicylowego (aspiryna) i metamizolu (pyralgina). Zamiast leków, lepiej sięgnąć po naturalne sposoby na przeziębienie w ciąży – herbaty i napary z sokiem malinowym, imbirem, cytryną i miodem, syropy na bazie naturalnych składników (bez alkoholu), czy suplementy witaminowe, wzmacniające odporność. Z lekami trzeba uważać zarówno na początku ciąży, w trakcie jej trwania, jak i później podczas karmienia piersią. Przede wszystkim jednak należy o siebie dbać, gdyż niewyleczone przeziębienie na początku ciąży może zaowocować poważnymi komplikacjami.
Na koniec pozostaje jeszcze jedna kwestia: przeziębienie czy grypa? Te dwie choroby są często ze sobą mylone, a odpowiednia diagnostyka ma kluczowe znaczenie przy ustaleniu odpowiedniego leczenia. O tym, jak odróżnić przeziębienie od grypy dowiesz się z artykułu „Przeziębienie czy grypa – jak je odróżnić i jak leczyć?”.
Domowe sposoby na przeziębienie
W przypadku przeziębienia możesz wykorzystać również domowe sposoby, wspomagające organizm w walce z chorobą. Jedną z najprostszych metod na udrożnienie dróg oddechowych są inhalacje parowe. Żeby wykonać taki domowy zabieg potrzebujesz jedynie miski z gorącą wodą i odpowiednich dodatków. Mogą być to olejki eteryczne (np. olejek eukaliptusowy o działaniu przeciwzapalnym) [4].
Nie masz czasu na robienie inhalacji parowej lub chcesz wzmocnić jej efekt, aby szybko wyleczyć przeziębienie? Zarówno w jednej, jak i drugiej sytuacji możesz sięgnąć po AMOLowe plastry aromatyczne. Zawarte w nich olejki eteryczne (m.in. goździkowy, lawendowy) pomagają udrożnić górne drogi oddechowe i ułatwiają oddychanie.
Używanie plastrów aromatycznych jest bardzo proste. Wystarczy nakleić plaster na suche ubranie (np. piżamę) i gotowe!
[1] https://www.mp.pl/pacjent/grypa/przeziebienie/61668,przeziebienie
[2] Bojarowicz, Halina, and Paulina Dźwigulska. "Suplementy diety. Część II. Wybrane składniki suplementów diety oraz ich przeznaczenie." Hygeia Public Health 47.4 (2012): 433-441.
[3] Cohen, Sheldon et al. “Sleep habits and susceptibility to the common cold.” Archives of internal medicine vol. 169,1 (2009): 62-7.
[4] Kędzia, A., Ziółkowska-Klinkosz, M., Kochańska, B., Kusiak, A., Wojtaszek-Słomińska, A., & Kędzia, A. W. (2014). Antifungal activity of eucalyptus oil (Oleum eucalypti. Postępy Fitoterapii.
* w materiale użyto odniesienia do leku Amol® – szczegóły patrz https://www.amol.pl/.
