Owady, a w szczególności komary, nie są naszymi sojusznikami podczas wakacyjnego relaksu nad wodą czy spacerów po lesie. Uporczywie swędzące “bąble” na skórze, pojawiające się po ich ukąszeniu, można jednak łagodzić prostymi domowymi metodami.
Reakcje po ukąszeniu owadów mogą być różne, ale najczęściej pojawia się obrzęk (tzw. bąbel), zaczerwienienie lub rumień, a także swędzenie, pieczenie lub nawet ból. To typowe objawy występujące nie tylko w wyniku ukąszenia komarów, ale również meszek, które po ugryzieniu wprowadzają wraz ze śliną silne antykoagulanty, powodujące zmiany skórne (objawy utrzymują się nawet do tygodnia)[1].
Na szczęście istnieje wiele prostych, domowych sposobów na to, aby zmniejszyć nieco nieprzyjemne uczucie swędzenia i szybciej pozbyć się uciążliwych bąbli.
1. Olejek cytronelowy - naturalny środek na komary
Olejek cytronelowy ma szerokie zastosowanie zdrowotne, jednak popularność zdobył jako naturalny środek na owady. Można go używać zarówno, aby je odstraszyć (ze względu na jego intensywny zapach), jak i po ukąszeniu w celu złagodzenia dolegliwości.
Olejek cytronelowy wg. źródeł3jest uznany zarepelent naturalnego pochodzenia, zapewniający skuteczność przy odstraszaniu komarów. Może chronićdo 1,5 godziny. działając w przypadku takich gatunków komarów, jak Aedes aegypti[2], rozprzestrzeniających dengę i żółtą febrę. Te niebezpieczne gatunki komarów nie żyją w Polsce, jednak wyjeżdżając na wakacje do krajów tropikalnych, warto pamiętać o tej naturalnej alternatywie dla środków chemicznych. Można połączyć olejek cytronelowy z innymi olejami, np. waniliowym. Taka mieszanina olejków zapewnia ochronę nawet do trzech godzin[LM1] [3].
Olejek cytronelowy jest pomocny również w sytuacji, gdy doszło już do ukąszenia. Stosowany miejscowo, pomoże złagodzić nieprzyjemne swędzenie, zaczerwienienie i obrzęk. Należy pamiętać, aby olejku cytronelowego nie stosować w formie nierozcieńczonej (może spowodować podrażnienia). Przed wmasowaniem w skórę należy go rozcieńczyć w oleju bazowym, np. oliwie z oliwek[4].
Uwaga! Niektóre olejki, w tym cytronelowy, mogą wywoływać reakcję alergiczną u niektórych osób. Nie zaleca się też stosowania olejków eterycznych o dzieci poniżej 3. r.ż.[5]
2. Inne olejki eteryczne
Jest wiele innych ziołowych olejków, które mogą być stosowane do łagodzenia objawów po ukąszeniu owadów. Jednym z nich jest olejek lawendowy, który wykazuje właściwości m.in. przeciwzapalne i antyseptyczne[6].
Można również skorzystać z gotowych preparatów aptecznych, które stanowią mieszaninę olejków ziołowych i zawierają w swoim składzie m.in. olejek lawendowy oraz - wspomniany wcześniej - olejek cytronelowy. Należy zwrócić też uwagę na to, czy w danym preparacie znajduje się np. mentol, który łagodzi uczucie swędzenia, olejek goździkowy - łagodzi ból i swędzenie lub/i olejek cytrynowy.
3. Roztwór sody oczyszczonej
Roztwór sody oczyszczonej sprawdzi się zarówno na dolegliwości po ukąszeniu komarów, jak i meszek, które pozostawiają po sobie bardzo silny świąd skóry. Roztwór przygotowujemy, mieszając sodę z wodą aż do uzyskania konsystencji pasty. Następnie nakładamy papkę na swędzące miejsce. Złagodzenie objawów można odczuć już po kilku godzinach[7].
4. Okłady z octu
To jedna z najprostszych metod, gdyż wystarczy namoczyć wacik lub gazę octem, a następnie przyłożyć na dłużej w miejsce po ukąszeniu[8].
5. Plaster cebuli
Cebula zawiera w sobie siarkę, która wiąże niektóre z toksyn znajdujące się w jadzie insektów. Poprzez takie działanie może do pewnego stopnia zmniejszyć obrzęk. Aby skorzystać z dobroczynnych właściwości cebuli, wystarczy przekroić ją na pół i przyłożyć w miejsce ukąszenia przez owada[9].
6. Plaster cytryny
W miejsce obrzęku i swędzenia przyłóż gruby plaster cytryny. Czynność powtarzaj kilka razy dziennie, aż do ustąpienia objawów. Sok z cytryny pomoże złagodzić stan zapalny[10].
7. Sok z liści aloesu
Aloes to roślina, która znajduje bardzo częste zastosowanie w okresie wakacji. Sok liści aloesu nawilża skórę. Tę właściwość można wykorzystać również przy łagodzeniu objawów ukąszeń. Aloesowy sok zapewnia odpowiednie nawodnienie skóry, a jednocześnie ją oczyszcza, przyspieszając proces regeneracji naskórka. Dodatkowo aktywizuje fibroblasty, czyli komórki tkanki łącznej, które odpowiadają za gojenie się skóry.
Do łagodzenia obrzęków i „bąbli” można użyć naturalnego soku z aloesu, którym nasączamy gazik lub wacik i przykładamy do skóry na ok. 15 minut[11].
8. Rozdrobniona natka pietruszki
Natkę pietruszki należy rozetrzeć na miazgę, aby powstawała masa. Tak przygotowany domowy specyfik przykładamy na swędzące miejsca na kilka minut[12].
9. Skórka z banana
To dość zaskakujący sposób, a jednak może dość szybko przynieść uczucie ulgi, łagodząc uporczywe objawy swędzenia. Wystarczy pocierać przez chwilę miejsce po ukąszeniu wewnętrzną stroną skórki banana[13].
10. Węgiel aktywny
Ta metoda pozwala szybciej pozbyć się charakterystycznego „bąbla” po ukąszeniu komara. Należy rozpuścić w wodzie kilka tabletek węgla aktywnego, wymieszać, a następnie namoczyć w roztworze gazę i przyłożyć ją do miejsca po ukąszeniu[14].
[1] Wytrychowski K., Niealergiczne użądlenia owadów - kiedy konieczna jest interwencja medyczna, www.podyplomie.pl/stanynagle/posts/91.niealergiczne-uzadlenia-owadow-kiedy-konieczna-jest-interwencja-medyczna, [dostęp: 11.08.2020]
[2] Wany A. i in., Chemical analysis and therapeutic uses of citronella oil from cymbopogon winterianus: a short review, International Journal of Advanced Research (2013), Volume 1, Issue 6, 504-521, s. 506.
[3] Kongkaew C. i in., Effectiveness of citronella preparations in preventing mosquito bites: systematic review of controlled laboratory experimental studies, Tropical Medicine and International Health, volume 16 no 7 pp 802–810 july 2011, doi:10.1111/j.1365-3156.2011.02781.x, s. 807.
[4] Olejek cytronelowy: więcej niż środek odstraszający owady, www.polish.mercola.com/sites/articles/archive/2018/05/24/olejek-cytronelowy.aspx, [dostęp: 11.08.2020]
[5] Repelenty – środki odstraszające komary, www.aptekarz.pl/repelenty-srodki-odstraszajace-komary/2018-07-26/, [dostęp: 11.08.2020]
[6] Zdrojewicz Z., Minczakowska K., Klepacki K., Rola aromaterapii w medycynie, Family Medicine & Primary Care Review 2014; 16, 4: 387–391, s. 389.
[7] Korbecka-Paczkowska M., Najlepsze sposoby na ukąszenia owadów, www.zagojeni.pl/praktyczne-porady/ukaszenia-owadow/, [dostęp: 11.08.2020]
[8] Tamże.
[9] Tamże.
[10] Majewska M., Sposoby na UKĄSZENIA KOMARÓW. Jak sobie radzić z ugryzieniem komara?, www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/choroby-pasozytnicze/sposoby-na-ukaszenia-komarow-jak-sobie-radzic-z-ugryzieniem-komara-aa-CyWK-8AiD-Nsi7.html, [dostęp: 11.08.2020]
[11] Majewska M., Jak pozbyć się śladów po ukąszeniach komarów? Domowe sposoby na bąble po komarach, www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/metody-alternatywne/jak-pozbyc-sie-sladow-po-ukaszeniach-komarow-domowe-sposoby-na-bable-p-aa-yZRd-V41f-jSjr.html, [dostęp: 11.08.2020]
[12] Woźniak J., Jakie są domowe sposoby na ukąszenia komarów?, www.medme.pl/artykuly/jakie-sa-domowe-sposoby-na-ukaszenia-komarow,71775.html, [dostęp: 11.08.2020]
[13] Tamże.
[14] Cyt. Majewska M., Jak pozbyć się śladów...
