Drapanie w gardle kojarzy się przede wszystkim z infekcją górnych dróg oddechowych. Faktycznie, zakażenie wirusem (rzadziej bakterią) może dawać objawy w postaci suchego i podrażnionego gardła. Jednak w niektórych przypadkach za drapanie w gardle odpowiada zupełnie inny czynnik – niekoniecznie związany z układem oddechowym. Sprawdź, co może być przyczyną tej uciążliwej dolegliwości i jakie domowe sposoby pomagają na nieprzyjemne uczucie drapania w gardle?
Drapanie w gardle jako jeden z objawów infekcji górnych dróg oddechowych
Drapanie w gardle może być jednym z objawów infekcji górnych dróg oddechowych. Występują one u osób w każdym wieku i mają różnorodny przebieg. Zazwyczaj przebiegają łagodnie, ale ich uciążliwe objawy utrudniają codzienne funkcjonowanie.
Jedną z infekcji górnych dróg oddechowych, której towarzyszą drapanie i silny ból gardła jest ostre zapalenie gardła. W większości przypadków jego przyczyną są wirusy:
- koronawirusy,
- rinowirusy,
- adenowirusy,
- wirusy grypy i paragrypy,
- wirus Epsteina-Barr,
- herpes simplex,
- Coxsackie.
Większość zapaleń gardła o etiologii wirusowej występuje wiosną i jesienią. Z wyjątkiem tych spowodowanych zakażeniem wirusami grypy i koronawirusami. Szczyt zachorowań na ostre zapalenie gardła spowodowane tymi wirusami przypada na okres zimowy.
Jak dochodzi do zakażenia? Wirusy przenoszą się drogą kropelkową. Osoba zdrowa może zarazić się nimi poprzez kontakt z wydzieliną nosogardła chorego.
Pierwsze objawy infekcji górnych dróg oddechowych pojawiają się zazwyczaj po upływie 1-6 dni. Nie jest to tylko drapanie w gardle. Mogą towarzyszyć mu również: bóle mięśniowe, ból głowy, katar, kaszel i biegunka [1].
Infekcje bakteryjne
Drapanie w gardle nie zawsze jest objawem infekcji wirusowej. Przyczyną ostrego zapalenia gardła może być zakażenie bakterią S.pyogenes. Występuje ono głównie u dzieci i nastolatków w wieku 5-15 lat.
Bakteria S.pyogenes jest przenoszona drogą kropelkową. Okres jej inkubacji wynosi od 12 godzin do 4 dni, a okres zakaźności kończy się po 24 godzinach. O ile zostanie rozpoczęta skuteczna antybiotykoterapia, bo w przeciwnym razie wydłuża się mniej więcej o tydzień (od ustąpienia objawów).
Jakie objawy mogą świadczyć o tym, że drapanie i ból gardła są spowodowane infekcją bakteryjną? Paciorkowcowe zapalenie gardła spowodowane przez S.pyogenes charakteryzuje się nagłym i ostrym początkiem choroby. Oprócz objawów w obrębie gardła mogą pojawić się nudności i wymioty, a także gorączka [1].
Uporczywe drapanie w gardle – przyczyny inne niż infekcja
Uczucie drapanie w gardle często łączy się z infekcją wirusową (rzadziej bakteryjną). Jednak warto mieć na uwadze, że uczucie suchości w gardle nie zawsze jest objawem zakażenia wirusem lub bakterią. Istnieje również kilka nieinfekcyjnych przyczyn.
Uczucie drapiącego gardła a refluks żołądkowo-przełykowy
Drapanie w gardle może być jednym z objawów refluksu żołądkowo-przełykowego. Jest to choroba spowodowana obniżeniem napięcia (trwałym lub przejściowym) dolnego zwieracza przełyku i cofaniem się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku (czasami również do krtani i gardła).
Charakterystycznym objawem tej choroby jest zgaga, czyli uczucie pieczenia za mostkiem. Może promieniować wyżej i być odczuwane jako drapanie w gardle. Towarzyszą mu również: kwaśne odbijania, ból górnej części brzucha i uczucie cofania się treści żołądkowej do przełyku. W niektórych przypadkach pojawiają się także tzw. objawy alarmowe, które wymagają szybkiej diagnostyki. Zaliczają się do nich m.in. krwawienie z przełyku, niezamierzone zmniejszenie masy ciała, zaburzenia połykania i ból brzucha, który wybudza ze snu [3].
Alergia
Drapanie w gardle może być spowodowane również alergią. Przyczyną alergicznego zapalenia gardła jest podrażnienie błony śluzowej przez alergeny (z powietrza lub żywności) lub wydzielinę spływającą po tylnej ścianie gardła.
Podrażnienie błony śluzowej powoduje jej obrzęk i dolegliwości opisywane jako: łaskotanie, swędzenie lub drapanie w gardle, a także uczucie zalegania pokarmu.
Po czym poznać, że uczucie drapania to objaw alergicznego zapalenia gardła, a nie infekcji bakteryjnej lub wirusowej? Lekarz stawia rozpoznanie na podstawie objawów (w przypadku alergii nie występuje wysoka gorączka, kaszel itd.) oraz wyników testów skórnych.
W przypadku drapania w gardle spowodowanego alergią należy unikać kontaktu z alergenem. Jeśli jest to niemożliwe lub nieskuteczne wdraża się odczulanie w postaci zastrzyków lub kropli doustnych [2].
Inne przyczyny drapania w gardle
Co jeszcze może powodować drapanie i ból gardła. Wśród czynników innych niż infekcje i alergie wymienia się m.in.:
- palenie tytoniu,
- przewlekły stan zapalny zatok obocznych nosa,
- działanie czynników drażniących innych niż dym tytoniowy [1].
Domowe sposoby na nieprzyjemne drapanie w gardle
Jakie domowe sposoby pomagają na podrażnione gardło? Poniżej znajdziesz kilka prostych metod na łagodzenie podrażnień. Część z nich nie wymaga nawet wychodzenia z domu – wystarczy, że użyjesz produktów, które masz pod ręką.
Siemię lniane na podrażnienie gardła
Len zwyczajny (łac. Linum usitatissimum L.) to roślina, którą od dawna uprawia się w Polsce. W dawnych czasach wykorzystywano ją głównie do produkcji wyrobów włókienniczych (np. obrusów dekoracyjnych), choć nie brakowało jej również w medycynie ludowej.
Nasiona lnu zwyczajnego (znane powszechnie jako siemię lniane) do dziś wykorzystuje się jako naturalny środek na różne dolegliwości. Wynika to z tego, że stanowią dobre źródło składników bioaktywnych: nienasyconych kwasów tłuszczowych (w tym kwasu alfa-linolenowego należącego do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3), składników mineralnych, witamin, przeciwutleniaczy, fitoestrogenów i lignanów [4].
Zawierają również sporo substancji śluzowych, dlatego są polecane przy chorobie wrzodowej i refluksie żołądkowo-przełykowym (będącym jedną z przyczyn drapania w gardle). Powlekają błony przełyku, żołądka i części dwunastnicy. Tym samym chronią je przed drażniącym działaniem kwasu solnego.
Składniki zawarte w nasionach lnu są pomocne nie tylko w walce z uczuciem drapania spowodowanym refluksem żołądkowo-przełykowym. Substancje śluzowe z siemienia lnianego nawilżą śluzówkę gardła, która stała się sucha i podrażniona w wyniku działania innych czynników (wirusów, bakterii, alergenów, dymu tytoniowego).
Jak stosować siemię lniane na drapiące gardło? Zrób z niego napój, który nawilży błony śluzowe i złagodzi stan zapalny. Jego przygotowanie jest bardzo proste. Wystarczy zalać 2 łyżki świeżo zmielonych nasion niecałą szklanką ciepłej wody i odstawić na noc (lub przynajmniej na kilka godzin). Gdy nasiona napęcznieją, wypij napój małymi łykami.
Domowy syrop z cebuli
Inny domowy sposób na drapanie w gardle to picie syropu z cebuli. Do jego przygotowania potrzebne Ci będą:
- 2 cebule,
- 4 łyżki miodu (ewentualnie cukru).
Gdy masz już wszystkie składniki, obierz i pokrój cebulę (najlepiej w plastry). Następnie przełóż ją do słoika (lub innego szklanego naczynia), zasyp cukrem lub miodem i pozostaw na 5 godzin w ciepłym miejscu. W tym czasie cebula puści sok, który należy przechowywać w lodówce i wypić w ciągu kilku dni [3]. Przy czym pamiętaj, że ze względu na dodatek cukru lub miodu nie jest to metoda, którą poleca się osobom z cukrzycą.
Płukanie gardła
W walce z uczuciem drapania gardła pomóc mogą nie tylko napoje czy syropy do picia. Do domowych sposobów zalicza się również płukanie gardła. Czym? Do płukania gardła możesz wykorzystać chociażby wodę z solą (1/2 łyżeczki soli kuchennej na 1 szklankę ciepłej wody). Inną opcją jest płukanie gardła naparem z szałwii, melisy lub rumianku.
Ziołowe inhalacje
Zioła przydadzą się również do zrobienia inhalacji parowej. Nie potrzebujesz do nich specjalnego urządzenia w postaci inhalatora. Wystarczy gorący napar z ziół, miska i ręcznik. Gdy masz już wszystko, czego potrzeba, wlej gorący napar do miski. Następnie przykryj głowę ręcznikiem i nachylaj się nad miską przez kilka minut.
Zrób taką inhalację przed snem, a następnie naklej na piżamę (w bezpiecznej odległości od twarzy) plastry aromatyczne AMOLowe. Zawarte w nich olejki eteryczne udrożnią drogi oddechowe i ułatwią oddychanie podczas przeziębienia.
Ogrzanie szyi
Domowe sposoby na uczucie drapania w gardle to także zwyczajne ogrzanie szyi np. chustą. Najlepiej połączyć to z odpoczynkiem w łóżku, który jest wskazany w przypadku infekcji bakteryjnej lub wirusowej.
Ziołowe pastylki do ssania na podrażnione i suche gardło
W sprzedaży dostępne są również suplementy diety, które możesz kupić bez recepty. Jednym z nich jest suplement diety pastylki ziołowe AMOLowe. Wyróżnia je unikalny, naturalny skład i zapach (bazujący na kompozycji zapachowej leku AMOL).
Naturalne składniki zawarte w suplemencie diety AMOLowe (ekstrakt z prawoślazu i tymianku, mentol, miód, witamina C) działają kojąco i nawilżająco. Ze względu na takie działanie są szczególnie polecane osobom z podrażnieniem błony śluzowej gardła. Łagodzą przesuszone i podrażnione gardło i tym samym ułatwiają połykanie oraz utrzymanie prawidłowej emisji głosu.
Jak stosować suplement diety AMOLowe w postaci ziołowych pastylek? Zalecane spożycie to 1-4 pastylki dziennie. Każdą pastylkę należy ssać, aż do całkowitego rozpuszczenia.
Przedstawione wyżej domowe sposoby pomagają zmniejszyć dyskomfort spowodowany pieczeniem czy bólem gardła. Jednak warto pamiętać, że mają one charakter doraźny i nie usuwają przyczyny problemu. W związku z tym najlepiej skonsultować się ze specjalistą, aby ustalić co leży u podłoża drapania w gardle i jak sobie z nim radzić również w inny sposób.
W związku z tym, że częstą przyczyną drapania w gardle są infekcje wirusowe, warto mieć na uwadze także zasady profilaktyki. Unikać przebywania w dużych skupiskach ludzi (szczególnie w okresie jesienno-zimowym) i kontaktu z osobami chorymi. Poza tym dbać o dobrą odporność przez cały rok, a nie tylko jesienią i zimą.
[1] Kalicki, Bolesław, et al. "Ból gardła–kiedy leczenie objawowe jest wystarczające?." Pediatria i Medycyna Rodzinna 2.8 (2012): 107-110.
[2] https://wylecz.to/uklad-oddechowy/alergiczne-zapalenie-gardla-przyczyny-objawy-leczenie/
[3] https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/przelyk/50731,choroba-refluksowa-przelyku-refluks
[4] Silska, Grażyna. "Polska Kolekcja Lnu–źródłem nasion o terapeutycznym działaniu." Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 86.4 (2016): 73-81.
